Vrouwelijke
voortplantingsorganen
Esther van Praag, Ph.D.
|
|
MediRabbit.com wordt uitsluitend
gefinancierd door gevers. Elke donatie,
ongeacht hoe groot, wordt gewaardeerd en zal helpen bij de voortzetting van
het onderzoek van de medische zorg en de gezondheid van konijnen. Bedankt |
Waarschuwing: deze tekst bevat foto’s die voor
sommigen storend kunnen zijn.
|
De
voortplantingsorganen van het konijnen vrouwtje worden als primitief gezien.
Het twee-hoornige systeem komt alleen bij monotremen (ei-leggende zoogdieren)
en lagomorphen (hazen, konijnen en
piká’s) voor. De voortplantingsorganen worden door een grote band (ligament)
op zijn plaats gehouden, die op vier punten onder de wervelkolom bevestigd
is. Het
vastleggen van het geslacht gebeurd tijdens de embryonaire fase, op de 16e
dag na de bevruchting. De eierstokken ontwikkelen zich uit een massa cellen
die zich nabij de testikels bevinden. De ontwikkeling van de eierstokken gaat
gepaard met het degenereren van de mannelijke
testikels. De ontwikkeling van de eierstok begint
rond de 21ste dag na de geboorte en gaat door tot de 30ste dag. De eerste
eicellen beginnen zich pas na 13 dagen na de geboorte te ontwikkelen. De
eierstokken, ellips vormige lichamen van ongeveer 1 1,5 cm, zijn
aan het einde van elke uterus te vinden, net onder de nieren. Ze zijn
in het mesometrium (= peritoneaal dubbelblad aan weerszijden van de uterus)
en in de vet reserves verstopt.
De
vagina presenteert geen bijzonderheden. Dit gedeelte van het
voortplantingsorgaan is groot, met de urethra (= urinebuis) die zich ter
halve hoogte van de vagina aansluit. Aan het einde van de vagina bevinden
zich de Bartholin en voorhuid klieren. De
leeftijd waarop het konijn tot (seksuele) voortplanting in staat is houdt
verband met het ras en de grootte van het konijn; kleine tot middelgrote konijnen tussen 4 en
6 maanden volwassen; grotere soorten worden pas tussen 5 en 8 maanden
volwassen. In het algemeen wordt een konijn volwassen beschouwd als het 75
tot 80% van zijn uiteindelijke gewicht heeft aangenomen. Vrouwelijke konijnen hebben geen
periodieke bronsttijd. In tegenstelling tot andere huisdieren zoals
katten en honden. Vrouwelijke konijnen zijn voortdurend in staat te paren en
hebben een reflex eisprong. Dit betekent dat de ovulatie alleen veroorzaakt
wordt, als er stimulatie is door geslachtsgemeenschap, waarop ovulatie 9 tot
13 uur na het paren plaats vindt.
Toch bestaat er een zekere cyclus. De aanwezigheid van
oestrogeen beďnvloedt de taille en de kleur van de vaginaopening. De meeste
vrouwtjes zijn ontvankelijk voor een mannetje en om paren als de opening
rood/paars is, en weigeren als deze bleek en klein is. Toch is dit geen
duidelijk teken, sommige vrouwtjes paren ten alle tijden. Om problemen zoals paren,
gezondheid (eierstok adenocarcinome, ontsteking aan baarmoederslijmvlies)
en/of ongewenste jongen te vermijden, wordt sterilisatie (verwijdering van de
baarmoeder en eierstokken) van vrouwelijke konijnen aanbevolen vanaf 6
maanden na de geboorte. Voordat men een operatie uitvoert moet natuurlijk rekening
met het ras gehouden worden. Dankbetuiging
Thanks are due to Akira Yamanouchi,
for the permission to use pictures from VEIN (Veterinary Exotic Information
Network, https://vein.ne.jp/). Ook een
speciale aan Louise en Arie van Praag (Zwitserland), voor hun hulp bij de
editie van teksten in het Nederlands. Verdere informatie
Elizabeth V. Hillyer,Katherine Quesenberry,Sandra
Valkoff (1997) Ferrets, Rabbits and Rodents:
Clinical Medicine and Surgery. Saunders W B Co., p. 230. K. Laber-Laird, P. A. Flecknell, M. Swindle (1996) Handbook of Rodent and
Rabbit Medicine. Elsevier Science, p. 243. C . A Mc
Laughlin, R. B. Chiasson (1990) Laboratory Anatomy
of the Rabbit. McGraw Hill, p. 83.
|
|||||
e-mail: info@medirabbit.com
