Cukrzyca u
królików
Esther van
Praag, Ph.D.
Tłumaczenie:
Teresa Pyza, lek. wet. Dorota Pilich
|
|
MediRabbit.com is funded solely by the
generosity of donors. Every donation, no matter what
the size, is appreciated and will aid in the continuing research of medical care
and health of rabbits.
Thank you |
|
Cukrzyca
jest związana z trzustką, organem który posiada komórki endokrynowe
nazywane wyspami Langerhansa. Te wyspy wydzielają do układu
krążenia insulinę. Poziom glukozy we krwi jest kontrolowany
przez obecność insuliny w krwioobiegu. Kiedy trzustki królików
były podwiązane, zaobserwowano znaczne zmniejszenie wydzielania
insuliny (hipoinsulinemia), czemu towarzyszył wzrost poziomu glukagonu
(hiperglukagonemia). W konsekwencji poziom glukozy we krwi wzrósł gwałtownie.
W medycynie ludzkiej rozróżnia
się typy cukrzycy: ·
Typ 1 (albo I, albo młodzieńczy) który charakteryzuje się
zniszczeniem wysp Langerhansa. Wciąż trwają spekulacje na
temat przyczyny: autoimmunologiczna, czy wirusowa, czy wirusowa
wywołująca reakcję autoimmunologiczną przeciwko wirusowi
i komórkom wysp z powodu podobieństwa białek powierzchniowych. Osoba cierpiąca na cukrzycę typu 1 wymaga regularnego podawania insuliny. ·
Cukrzyca typu 2 występuje głównie u starszych, otyłych
osób; produkcja insuliny jest normalna, przynajmniej na początku, ale
komórki nie reagują na insulinę ponieważ wytworzyły
mechanizm oporności. W konsekwencji poziom cukru we krwi pozostaje
wysoki. Osoby cierpiące na cukrzycę typu 2 przyjmują leki
doustne aby zredukować poziom cukru (np. glucophage). Prawdziwa
cukrzyca jest rzadkim stanem u królików i b. słabo opisanym w
literaturze, z wyjątkiem cukrzycy wywołanej podaniem leków (np. alloxanu
lub streptozotin-u). Oba typy cukrzycy typ 1 i typ 2 zostały
zaobserwowane; objawy tej ostatniej były bardziej typowe u otyłych
królików. W
fazie początkowej choroby króliki są w stanie skompensować
brak wydzielania insuliny w trzustce. W istocie wydaje się, że
insulina odgrywa mniej ważną rolę u królików i zwierząt
roślinożernych niż u zwierząt mięsożernych.
Wiele roślin posiada co więcej właściwości
hipoglikemiczne (obniżające poziom glukozy) i po zjedzeniu
mogą pomagać królikowi wyrównać poziom glukozy do normalnego.
Prawidłowa dieta z dużą różnorodnością
świeżych warzyw może pomóc skorygować prawdziwą
cukrzycę lub objawy przypominające cukrzycę u królików bez
konieczności codziennego podawania insuliny. Objawy
W
przypadkach sztucznie wywołanej cukrzycy u królików laboratoryjnych
wysokiemu poziomowi cukru (hipergikemii) towarzyszy nadmierne pragnienie
(polidypsja), nadmierne wydalanie moczu (poliuria) oraz silne łaknienie (polifagia). Patologia
W cukrzycy typu 1 u królików rasy
Nowozelandzkiej komórki wewnątrzwydzielnicze wysp Langerhansa
zostały zmienione chorobowo i wykazały nadmierną
granulację w porównaniu z królikami nie będącymi cukrzykami. U
innych zwierząt zwykle obserwuje się degranulację tych
komórek. Brakowi wytwarzania insuliny
towarzyszyła glikozylacja hemoglobiny (przyłączenie
molekuł glukozy do hemoglobiny, białka które jest odpowiedzialne za
transport tlenu w krwinkach czerwonych). Z czasem nie leczone insuliną
chore na cukrzycę króliki będą mieć te same efekty
uboczne jak te występujące u ludzi (mineralizacja nerek, problemy z
oczami i naczyniami krwionośnymi) niezależnie od skorygowanej
diety.
Diagnoza
Manipulacje
przy króliku mogą doprowadzić do podwyższonego poziomu glukozy
we krwi, do poziomu 8,6 mmol/l i wyżej, i sfałszują wynik. Ten
fenomen jest związany z wydzielaniem adrenaliny (epinefryny w US),
cząsteczki która znosi efekt działania insuliny,
umożliwiając wzrost poziomu glukozy we krwi. Knudtzon J. pisze o
tym fenomenie w swoich publikacjach dotyczących cukrzycy u królików. W
konsekwencji cukrzyca nie może zostać zdiagnozowana przy pomocy
jednego prostego badania krwi; musi być wykonana seria badań krwi i
moczu w pewnym okresie czasu żeby potwierdzić wystąpienie
choroby. Badania krwi obejmują: • poziom
glukozy we krwi, • osmolarność
osocza, • podwyższony
poziom azotu mocznika, • zaburzenia
elektrolitów (sodu i potasu), • cukier w
moczu, • glikozylacja
białka (test fruktozaminy) • glikozylacja
hemoglobiny (HbAc1). Hiperglikemia (nadmiar glukozy we krwi) jest
łączona ze spowolnieniem i ustaniem pracy jelit, ze złym
rokowaniem dla królika; wydaje się być związana ze
zwyrodnieniem tłuszczowym wątroby. Jeśli królik przeżyje,
poziom glukozy który może być tak wysoki jak 25 mmol/l, powróci do
stanu normalnego. Różnicowanie
Cukrzyca musi zostać odróżniona
od: · zaburzeń wewnątrzwydzielniczych
(endokrynalnych) np. nadprodukcja kortyzolu czy glukagonu, choroba Cushinga, · zaburzenia pracy organów docelowych
(wątroby, tkanki tłuszczowej, mięśni), ·
zapalenie trzustki (pancretatitis), ·
cukromocz nerkowy. Treatment
Zalecane leczenie to zdrowa dieta: · siano, · świeże warzywa, · dobrej jakości granulat, · żadnego „zaśmiecającego”
jedzenia, bogatego w węglowodany. Jeśli
królik ma nadwagę, trzeba zorganizować plan redukcji wagi. Powinno
być to zrobione powoli, bardziej w ciągu tygodni niż dni.
Zastrzyki z insuliny nie są potrzebne u królików z cukrzycą.
Żyją prawidłowo przy zdrowej diecie i bez zastrzyków z
insuliny, w przeciwieństwie do psów i kotów. Dalsze informacje
Catala J, Daumas M, Chanh AP, Lasserre B, Hollande E. Insulin and glucagon impairments
in relation with islet cells morphological modifications following long term
pancreatic duct ligation in the rabbit--a model of non-insulin-dependent
diabetes. Int J Exp
Diabetes Res. 2001; 2(2):101-12. Conaway HH, Faas FH, Smith SD, Sanders LL.
Spontaneous diabetes mellitus in the New Zealand white rabbit: physiologic
characteristics. Metabolism. 1981; 30(1):50-6. Roman-Ramos R, Flores-Saenz JL, Alarcon-Aguilar FJ. Anti-hyperglycemic
effect of some edible plants. J Ethnopharmacol 1995;
48(1):25-32 Roth SI,
Conaway HH, Sanders LL, Casali RE, Boyd AE 3rd.
Spontaneous diabetes mellitus in the New Zealand white rabbit: preliminary
morphologic characterization. Lab Invest. 1980; 42(5):571-9. |
e-mail: info@medirabbit.com
