Schurft bij konijnen
Sarcoptes scabiei and Notoedres cati
Esther van Praag Ph.D.
|
MediRabbit.com wordt uitsluitend gefinancierd door gevers.
Elke donatie, ongeacht hoe groot, wordt gewaardeerd en zal helpen bij de voortzetting van het onderzoek van de medische zorg en de gezondheid van konijnen.
Bedankt
|
De Sarcoptes
scabiei parasiet veroorzaakt schurft en wordt soms ook jeukmijt genoemd.
Het komt over de hele wereld voor, zowel bij zoogdieren als bij mensen, meer
in warme, vochtige of tropische streken als in noordelijke landen. In zelde
gevallen wordt Notoedres cati gevonden, een parasiet die normaal bij
katten voor.
De verspreiding van beide parasieten gaat van konijn tot konijn,
via de larven en nimfen die aan de oppervlakte van de huid leven. Volwassen
vrouwtjes van Sarcoptes sp. graven zich in de huid en maken daar
tunnels. Elke dag leggen ze 3 à 5 eieren, in totaal 40 à 50 gedurende hun
leven waarna ze sterven. De larven die uit deze eieren komen leven gedurende
hun eerste stadium in deze tunnels of in holtes. Alleen de mannetjes en
oudere larven leven aan de oppervlakte van de huid. De hele levenscyclus van
ei tot volwassen mijt duurt ongeveer 2 tot 3 weken. Hier moet tijdens de
behandeling rekening mee worden gehouden.
Klinische verschijnselen
De wonden verschijnen meestal het eerst op lippen en
neus, verspreiden zich later rond om ogen, voorhoofd, kop, achterkant van de
oren en in zeldzame gevallen naar de genitaliën. Infectie door Sarcoptes
sp. gaat gepaard met hevige jeuk, waardoor een konijn zich meer dan normaal
op de besmette plekken zal krabben of likken. Dit gedrag leidt tot plekken
zonder haar (alopecia), en gaat samen met de afscheiding van een waterachtige
stof, die opdroogt in witte korsten. Zelfmutilatie leidt verder tot
huidwonden die op zich zelf ook weer ontstoken kunnen raken door bacteriële infectie.
In ernstige gevallen gaat schurft gepaard met
bloedarmoede (anemie) en vermindering van de witte bloed lichaampjes
(leukopenie). Dit leidt tot algemene zwakheid, vermagering en kan binnen en
paar weken dodelijk zijn.
De schurft parasiet
wordt via een diep huidschraapsel geïsoleerd. Onder de microscoop kan met
geringe vergroting tussen Sarcoptes sp. en Notoedres cati
onderscheid gemaakt worden.
Diagnose
Een visueel onderzoek van de huid is niet altijd
voldoende om de aanwezigheid van de parasiet te bevestigen; zo kunnen
verschillende methodes toegepast worden zodat minstens één parasiet of een ei
gevonden wordt. Kan deze diagnose niet gesteld worden, dan is het beste een
huidbiopsie te doen van de plaats waar mijt vermoed wordt.
Bij zowel huid- en
schurftmijt besmetting kan de parasiet op de grond vallen en daardoor de omgeving besmetten. Het is
dus belangrijk om beiden het dier en de omgeving te behandelen. Als het
probleem verder niet opgelost kan worden, moet de besmettingshaard gezocht
worden. Dit kan zowel de aanwezigheid van een besmette hond of kat zijn,
evenals parasieten die de behandeling overleefd hebben.
Behandeling
De besmetting met schurft kan genezen worden door middel
van 3 injecties ivermectin: 0.2 – 0.4 mg/kg, elk gegeven met tussenposen van 14
dagen. De wonden kunnen met benzyl benzoate elke 5de dag behandeld worden.
Het risico bestaat dat Sarcoptes scabiei en Notoedres cati de
konijnen eigenaar besmet. Het komt meestal niet tot schurft, maar uit zich de
vorm van jeukende pukkels.
Moxidectin (Equest
Orales Gel® (Europa) of Quest® Gel (US) - Fort Dodge) bewijst zich als
efficace tegen product Sarcoptes mijt. Tot nu toe zijn er geen
bijeffecten getoond, als het mondeling gegeven wordt, in tegendeel van
onderhuidse injecties.
Sarcoptes scabiei can infest dogs,
cats, and man. If the sarcoptic mite infestation is
not resolved, the presence of dogs and cats, both possible asymptomatic
carriers, or of parasites that survived the treatment should be considered.
If the affected
rabbit presents severe anemia, a transfusion of blood can be attempted from a
healthy donor rabbit.
Burrowing mites
(live on/in the skin) can fall off and contaminate the environment. Het is verder
belangrijk om de omgeving van het konijn te behandelen (boor zuur zoals
Fleabusters®; Vet-Kem Acclaim Plus® - Sanofi; Staykil® - Novartis; Indorex® -
Verpak; acaricide spray). Als een kleed behandeld moet worden, is het
aangeraden deze eerst te stofzuigen, zodat het spray of poeder product er
goed intrekt. Een kleed te wassen of te stomen is hier niet aangeraden; het
ingebrachte vocht bevordert de overleving en ontwikkeling van de larven.
Tijdens de behandeling van een kamer moeten de konijnen ergens anders
ondergebracht worden.
Verdere gedetailleerde informative
over schurft bij konijnen is hier te vinden: see: “Skin Diseases of
Rabbits”, by E. van Praag, A. Maurer and T. Saarony, 408 pages, 2010.
BedanktuigingThanks are due to
K. Hermans, DVM (Kliniek voor Pluimvee en Bijzondere Dieren, University of Gent, Belgium) to Z. Aizenberg, DVM
(The Koret School for Veterinary Studies, The
Hebrew University of Jerusalem, Israel), to Michel Gruaz
(Switzerland), and to Berend Bakker (Indonesia) for
the permission to use their illustrative material.
Verdere informatieBeck W. Farm
animals as disease vectors of parasitic epizoonoses
and zoophilic dermatophytes and their importance in dermatology. Hautarzt.
1999; 50(9):621-8.
Cerny V, Rosicky B. Mammals as source of ectoparasites
in towns. Folia Parasitol (Praha).
1979; 26(1):93 5.
Isingla LD, Juyal PD, Gupta PP. Therapeutic trial of ivermectin
against Notoedres cati
var. cuniculi infection in rabbits. Parasite.
1996; 3(1):87-9.
Nfi AN. Ivomec, a treatment against rabbit mange. Rev Elev Med Vet Pays Trop. 1992; 45(1):39-41.
Wagner R, Wendlberger U.
Field efficacy of moxidectin in dogs and rabbits
naturally infested with Sarcoptes spp., Demodex spp. and Psoroptes spp. mites. Vet Parasitol. 2000; 93(2):149-58.
|
e-mail: info@medirabbit.com
